Πηγή: Εφημερίδα "Πατρις"
«Η ανεργία κι η εκμετάλλευση τον τελευταίο καιρό είναι απερίγραπτος»
Μια επιστολή που στάλθηκε στα Πεζά το 1951, σαν να γράφηκε σήμερα!
Μια επιστολή που έστειλε το 1951 ένας Πεζανός της Αθήνας σε συγχωριανό του για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα της εποχής, σα να γράφηκε για το σήμερα…
Όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται, επιστρέφει ως φάρσα. Με τη διαφορά ότι αυτοί που τη βιώνουν, αυτοί που νιώθουν τη σκληρότητα των συνθηκών, μόνο ως φάρσα δεν την αντιμετωπίζουν…
Σήμερα παρουσιάζουμε μια επιστολή, γραμμένη πριν από ακριβώς 60 χρόνια, με κοινωνικά χαρακτηριστικά της μετεμφυλιακής Ελλάδας, που όμως εμφανίζονται και στη σημερινή εποχή. Η ανεργία, η φτώχεια, η δυστυχία του απλού κόσμου είναι ένα φαινόμενο διαρκές. Καταγράφεται και σ’ εκείνες τις ημέρες, αλλά και σε όλες τις φάσεις της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Φυσικά και σήμερα.
Πρόκειται για μια επιστολή που έστειλε στις 21 Οκτωβρίου 1951 ένας Πεζανός, ο Γιάννης Ιδομενέως, περίπου 30-35 ετών, που ζούσε στην Αθήνα και ήταν υπάλληλος στο σανατόριο της Πάρνηθας, με παραλήπτη τον χωριανό του Κωστή Κασαπάκη, κουρέα, που ήταν τότε 70 ετών, και διατηρούσε, παράλληλα, καφενείο και ταβέρνα στα Πεζά. Οι δύο συγχωριανοί, που είναι φανερό ότι διατηρούσαν φιλική σχέση και αλληλογραφία, ήταν αριστεροί, ανήκαν δηλαδή στην «ηττημένη γενιά», που κυνηγήθηκε άγρια από το μετεμφυλιακό καθεστώς. Τα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της εποχής που περιγράφουμε εμφανίζονται και στην επιστολή του Ιδομενέως. Και οι αναφορές του μοιάζουν πολύ με τη σημερινή κατάσταση.
«Πες μου όμως, αγαπητέ φίλε», γράφει «τι γίνεται σήμερα με την γενικήν εξαθλίωση όλου του κόσμου και τη κακομοιριά που βασιλεύει παντού; Σε βεβαιώ ότι είναι δράμα που δεν περιγράφεται η φτώχεια που χτυπάει αλύπητα τη μεσαία και κατώτερη τάξη στην Αθήνα. Η ανεργία κι η εκμετάλλευση που υπάρχει στην Αθήνα τον τελευταίο καιρό είναι απερίγραπτος». «Καθημερινώς – προσθέτει- απολύουν από τις υπηρεσίες και τα εργοστάσια ανθρώπους οικογενειάρχας που δεν έχουν άλλο πόρο μόνο τα χέρια τους. Όλα τα αγοράζουν. Και η μόνη συνέπεια όλης αυτής της δυστυχίας είναι η φυματίωσις που κάνει θραύση στις κατώτερες τάξεις, η ληστείες και η εγκληματικότης που έχει πέσει τώρα τελευταία σαν επιδημία».
Το μόνο ίσως στοιχείο που δείχνει ότι η περιγραφή δεν είναι σημερινή, αφορά στην αρρώστια, τη φυματίωση.
Ο επιστολογράφος, εκτός των άλλων, συλλυπείται τον Κασαπάκη για τον πρόσφατο θάνατο της συζύγου του, φιλοσοφώντας μάλιστα για το προσωρινό της ζωής, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «μια μέρα θα βαδίσουμε όλοι τον δρόμο αυτό της ανυπαρξίας κι είναι φυσική συνέπεια να ανανεώνεται η ζωή με το να παραχωρούμε εμείς τη θέση μας στους άλλους τους μεταγενέστερους». Η αναφορά μοιάζει περισσότερο παρηγορητική για το πένθος του συγχωριανού του.
Ακόμη, εκθειάζει τη συνεπή με την ιδεολογία στάση του, καθώς όπως γράφει, «στέκεις σαν βράχος ακίνητος στα μεγαλειώδη δημοκρατικά ιδεώδη και στην προοδευτική κίνηση χτυπώντας προς όλες τις κατευθύνσεις κάθε εκμεταλλευτική προσπάθεια των δολοφόνων του λαού με τέτοια ορμή που μόνον ένας νέος στο σώμα μπορεί να το κάνει».
Προφανώς το κείμενο του Ιδομενέως έχει και τη φόρτιση της στιγμής, αφού γράφει μέσα στο χώρο εργασίας του, στο σανατόριο, όπου είναι φυσικό να ζει καθημερινά ανθρώπινες τραγωδίες και να τις βιώνει ακόμη πιο έντονα, λόγω και της ιδεολογικής του τοποθέτησης.
Την επιστολή μάς παρέδωσε ο κ. Κώστας Κασαπάκης, γεωπόνος, εγγονός του παραλήπτη του γράμματος.
Η επιστολή
Το κείμενο έχει ως εξής:
«Σανατόριον Πάρνηθος 21.10.1951
Αγαπητέ μου φίλε κ. Κωστή,
Με μεγάλη μου χαρά πήρα το με χρονολογίαν 11 τρέχ. Μηνός γράμμα σου. Τα αισθήματά σου απέναντί μου είναι πάντοτε ευγενικά και τίμια γι΄αυτό και η αγάπη μου τόσον όσον και ο σεβασμός μου για το άτομό σου θα είναι πάντοτε απέραντος. Μα κι ένα άλλο με κάνει να σ’ εκτιμώ πιο πολύ, τ’ ότι παρά την ηλικίαν σου, φίλε κ. Κωστή, στέκεις βράχος ακίνητος στα μεγαλειώδη δημοκρατικά ιδεώδη και στην προοδευτική κίνηση χτυπώντας προς όλες τις κατευθύνσεις κάθε εκμεταλλευτική προσπάθεια των δολοφόνων του λαού με τέτοια ορμή που μόνον ένας νέος στο σώμα μπορεί να το κάνη. Χαίρομαι ολόψυχα γι αυτές τις εκδηλώσεις σου και ακόμη πιο πολύ γιατί είσαι φίλος μου.
Λυπήθηκα για όλα τα γεγονότα που διάβασα στο γράμμα σου πως συνέβησαν στο χωριό. Είναι αλήθεια σκληρό πράμμα να χάνη κανείς το σύντροφο της ζωής του, τον άνθρωπο που μαζί δημιούργησαν μια οικογένεια αλλά επί τέλους μια μέρα θα βαδίσουμε όλοι τον δρόμο αυτό της ανυπαρξίας κι είναι φυσική συνέπεια να ανανεώνεται η ζωή με το να παραχωρούμε εμείς τη θέση μας στους άλλους τους μεταγενέστερους.
Πες μου όμως, αγαπητέ φίλε, τι γίνεται σήμερα με την γενικήν εξαθλίωση όλου του κόσμου και τη κακομοιριά που βασιλεύει παντού; Σε βεβαιώ ότι είναι δράμα που δεν περιγράφεται η φτώχεια που χτυπάει αλύπητα τη μεσαία και κατώτερη τάξη στην Αθήνα. Η ανεργία κι΄ η εκμετάλλευση που υπάρχει στην Αθήνα τον τελευταίο καιρό είναι απερίγραπτος.
Καθημερινώς απολύουν από τις υπηρεσίες και τα εργοστάσια ανθρώπους οικογενειάρχας που δεν έχουν άλλο πόρο μόνο τα χέρια τους. Όλα τα αγοράζουν. Και η μόνη συνέπεια όλης αυτής της δυστυχίας είναι η φυματίωσις που κάνει θραύση στις κατώτερες τάξεις, η ληστείες και η εγκληματικότης που έχει πέσει τώρα τελευταία σαν επιδημία.
Τι θα γίνη και που θα σύρη αυτή η κατάστασις κανείς δεν ξαίρει.
Χαιρετισμούς πολλούς σ’ όλα σου τα παιδιά και σ’ όλους τους καλούς φίλους. Σου ζητώ συγγνώμην που στο προηγούμενο γράμμα μου παρέλειψα να σου εκφράσω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου για τον θάνατον της συζύγου σου ενώ το είχα μάθει προ καιρού. Εύχομαι η επιστολή μου να εύρη τόσον εσάς όσον κι ολόκληρον την οικογένειάν σου εν πλήρει υγεία. Γράψε μου επίσης τι κάνουν η αδελφές μου.
Με ειλικρινή φιλία κι αγάπη πάντοτε
Ο φίλος σου Ι. Ιδομενέως»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου